Deze toolbox bestaat uit praktijkgerichte onderzoeksrapporten, concrete richtlijnen en stappenplannen. De inhoud is gebaseerd op  uitgebreid onderzoekswerk én op de informatie en de onderlinge uitwisseling van ervaringen en goede voorbeelden tussen de deelnemende organisaties binnen het leertraject van Fair ICT Flanders.
We willen hiermee aankopers van ICT-hardware zoveel mogelijk concrete handvatten bieden om werk te maken van faire ICT en circulair gebruik van de aangekochte materialen.

Beleidsaanbevelingen Fair ICT Flanders
De geleerde lessen na 3 jaar werken met aankopers en beleidsmakers rond faire en circulaire ICT, werden gebundeld in 3 krachtige beleidsaanbevelingen. Ze kunnen helpen om verdere stappen te zetten naar een faire en circulaire aankoop van ICT hardware. Als overheden zelf het goede voorbeeld geven en een kader creëren voor ICT-aankopers, dan kunnen ze van circulaire economie en maatschappelijk verantwoord ondernemen de norm maken. Hier lees je onze beleidsaanbevelingen om dat waar te maken.

Beleidsaanbeveling 1: maak een ambitieuze vertaalslag van het Circular & Fair ICT Pact
Beleidsaanbeveling 2: maak duurzaamheidscriteria verplicht
Beleidsaanbeveling 3: bouw een expertisecentrum uit om aankopers te ondersteunen
Daarnaast geven we nog een leidraad mee voor duurzame ICT in de praktijk – ambitieuze criteria en aangepast flankerend beleid.

Fiches pilootorganisaties Fair ICT Flanders  & koplopers 

In deze fiches vind je informatie hoe koplopers in Vlaanderen en Brussel aan de slag zijn gegaan met faire en circulaire ICT. Ze staan stil bij de belangrijkste resultaten, de impact die men genereerde en de geleerde lessen.
Op dit moment vind je hier alvast de case studies van: District09 (Stad Gent), UGent, KULeuven & CIGB. 

Rapport: Het verhaal achter uw ICT-toestel

Het produceren van ICT-producten zoals smartphones, computers en laptops heeft een erg grote impact op mens en milieu. In dit rapport gaan we in detail in op de negatieve gevolgen doorheen de hele toeleveringsketen van ICT-producten.

De keten zal, om didactische redenen, worden opgedeeld in de vier belangrijkste fasen:
1) Mijnbouw
2) Assemblage & Productie
3) Gebruik
4) E-waste
Allereerst gaan we kijken naar de fase waarin de metalen voor de ICT-apparaten ontgonnen worden. Ten tweede staan we stil bij de productie -en assemblagefase (van chips tot eindassemblage) van de toestellen in fabrieken. Ten derde staan we stil bij de gebruiksfase. We eindigen met de afvalfase: de e-waste problematiek. Het laatste luik van dit rapport staat stil bij het verband tussen de problemen binnen de keten en de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s).

Infografiek plan van aanpak faire ICT
Wanneer je organisatie bereid is om werk te maken van een fair ICT-beleid, is het belangrijk om stil te staan bij enkele vragen om tot een concreet actieplan te komen. Waarom wil je organisatie een bepaalde uitdaging aangaan? Wie zal binnen de organisatie hier aan meewerken, met andere woorden: hoe zit het met het intern draagvlak? Welke (langetermijn)visie hou je voor ogen en hoe ga je hier strategisch mee aan de slag? Aan de hand van onder andere deze vragen begeleidt de infografiek je organisatie richting de eerste haalbare stap in het verduurzamen van je ICT.

The English version of this infographic you can find here.
Vous trouvez la version française de cette infographie ici.

Infografiek circulair gebruik van ICT-hardware binnen de organisatie
Tussen de 60 en 85% van de CO2-emissies van ICT-toestellen zoals smartphones, laptops, tablets… komt uit de productiefase. Aankopende organisaties kunnen de impact van deze fase drastisch beperken door maximaal in te zetten op het verlengen van de levensduur van hun toestellen. Via deze infografiek komen aankopers te weten hoe ze dat kunnen doen op 6 concrete manieren: reduceren, hergebruiken, upgraden, herstellen, refurbishen en recycleren.

The English version of this infographic you can find here.
Vous trouvez la version française de cette infographie ici.

Infografiek beslissingsboom voor aankoop van ICT-hardware
Deze infografiek geeft het beslissingsproces voor de aankoop van ICT-hardware in enkele stappen weer. Het laat aankopers stilstaan bij hun noden en reikt ook alternatieven aan voor nieuwe toestellen, zoals tweedehands- of refurbished toestellen. Indien toch wordt overgegaan tot de aankoop van nieuwe toestellen, geeft de infografiek 5 tips mee om alsnog rekening te houden met circulaire, sociale en milieu-aspecten.

The English version of this infographic you can find here.
Vous trouvez la version française de cette infographie ici.

Infografiek ICT-toeleveringsketen
Deze infografiek geeft een overzicht van de verschillende risico’s binnen de ICT-toeleveringsketen. De weg van grondstof tot eindproduct is een uiterst lange en complexe weg. Bij het productieproces, dat zich uitstrekt over verschillende continenten, zijn vele actoren betrokken: van mijnbouwbedrijven tot assemblagefabrieken, onderaannemers en (illegale) e-waste dumpplaatsen. Deze infografiek kan aankopers ondersteunen om een beter zicht te krijgen op de grootste risico’s en hen strategischer te laten inzetten om bepaalde risico’s aan te pakken of te vermijden.

The English version of this infographic you can find here.
Vous trouvez la version française de cette infographie ici.

Paper: Standaarden, certificaten, en monitoringsystemen in de ICT-sector: op weg naar een duurzame aankooppraktijk?
Standaarden, certificaten en monitoringssystemen worden in verschillende sectoren, omwille van hun gebruiktsvriendelijkheid, veel gebruikt. Ze zijn vrij eenvoudig te verwerken in aankoopdossiers. Toch lijken labels minder gevraagd te worden bij de aankoop van ICT-hardware. Is er dan geen aanbod van certificaten voor ICT? Hoe betrouwbaar zijn deze initiatieven? Waar zitten de belangrijkste verschillen? En hoe bruikbaar zijn ze voor de aankooppraktijk?

Deze gebruiksvriendelijke paper, rond standaarden, certificaten en monitoringssystemen voor een duurzamere ICT-sector, is geschreven voor inkopers en andere professionals die aan de slag willen gaan met duurzame ICT binnen hun organisatie. Het biedt handvatten op weg naar een duurzame aankooppraktijk van ICT, gaat dieper in op de voor-en nadelen van certificaten en standaarden toepasbaar voor ICT-product en bespreekt mogelijke alternatieven voor certificaten.

Vous pouvez trouver la version française de cette publication ici.

Document: How to purchase fair ICT hardware – Criteria set for socially responsible public procurement

ICLEI-Local Governments for Sustainability Europe en Electronics Watch publiceerden dit document binnen het Make ICT Fair project. CATAPA, de leidende organisatie achter Fair ICT Flanders, is ook deel van Make ICT Fair en gaf input voor deze publicatie.

Het document is bedoeld om ervaren inkopers te ondersteunen om via overheidsaankopen van ICT-hardware de arbeidsomstandigheden in de hele toeleveringsketen van de elektronica positief te beïnvloeden. De vastgestelde criteria omvatten richtlijnen over het onderwerp, de selectie- en gunningscriteria, de technische specificaties en de contractclausules. De vastgestelde criteria zijn ambitieus, aangezien ze verder gaan dan het niveau van de smelterijen en ook betrekking hebben op problemen binnen de mijnbouwsector.

De publicatie is in het Engels geschreven.

Brochure: ‘For a positive Change in the ICT Sector’. Goede voorbeelden uit België en de EU, geven inspiratie om werk te maken van faire en/of circulaire ICT. Daarnaast worden 4 succesfactoren gedeeld. Deze brochure kwam tot stand in samenwerking met het Europese project Make ICT Fair.

Brochure: Openbare Aanbestedingen als tool voor duurzame verandering. Openbare aanbestedingen hebben het potentieel om verandering teweeg te brengen en zo levens in de ICT-toeleveringsketen te verbeteren. Hoe kan uw organisatie haar maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen? Deze brochure kwam tot stand in samenwerking met het Europese project Make ICT Fair.

Voorbeeldclausule: ‘Mensenrechten bij ICT-hardware contracten’
Deze clausule werd ontwikkeld door onderzoekers van HIVA-KU Leuven in het kader van een driejarig project omtrent mensenrechten in universitaire toeleveringsketens. Het geeft een voorbeeld van een mogelijke clausule die kan toegevoegd worden bij ICT-hardware bestekken.

Voorbeeldvragenlijst: vragenlijst voor leveranciers over hun mensenrechtenbeleid 

Deze vragenlijst is een voorbeeldvragenlijst die uitgewerkt werd door onderzoekers van de HIVA KULeuven. Ze werd gebruikt als korte marktbevraging bij leveranciers van multifunctionals. Het doel van dit korte onderzoek is om een algemeen beeld te krijgen van de manier waarop grote multifunctionele leveranciers momenteel bezig zijn met de uitdagingen op het gebied van de mensenrechten. De resultaten van het onderzoek zijn bedoeld om een open dialoog over de mensenrechten op te starten zodra de opdracht is toegekend, maar kan ook richtinggevend zijn bij het opstellen van een bestek. Het kan een aanzet zijn tot een breder Human Rights Due Diligence (HRDD) proces in de ICT bevoorradingsketens.